Daha İyi yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, “Temel evrensel değer ve ilkelere uyum, halkın ihtiyacına uygun hizmet, bilgi tecrübe ve yetkinlik, liyakat ve performans, süreçlerin kolay anlaşılır olması, maddi gerçeğin ortaya çıkartılması, silahların eşitliği, makul sürede ve adil yargılanma, makul maliyetli hizmet ve yargı ile kamuoyu arasında etkili iletişim” ilkeleri açısından, yargının 2022 yılı hizmet kalitesini değerlendirdi. Alanında ilk olan çalışmada 10 temel ilkenin 10 üzerinden notlanması sonucu, yargının 2022 hizmet karnesinin ortalama notu 2,5 oldu. Yargı bu not ile 2022’de hizmet kalitesi açısından sınıfta kaldı.
Çözülememiş en önemli meseleTürkiye Cumhuriyeti ikinci yüzyılına girerken, yargının henüz çözülememiş en önemli mesele olduğunu savunan Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, şu değerlendirmede bulundu: “Yargı 1961 Anayasası ile tam bağımsızlık ve güçlü hâkim teminatları kazanmış, ekonominin görece olarak küçük, hukuki ilişkilerin basit, buna karşın yargının insan kaynaklarının görece yüksek, yeterli ve yetkin olduğu 1970 öncesinde başarı elde etmiştir. Fakat 1970’lerde yargıdaki iç bağımlılıklar ve oluşan ayrıcalıklı ve dokunulamaz yargıçlar zümresi nedeni ile bağımsızlık ve teminatlar kaybedildi. Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Adalet Bakanı ve müsteşarı vasıtasıyla yürütmeye bağımlı hale geldi, bakan veya müsteşarı katılmadan karar veremez oldu. Ekonomik sorunların zirve yaptığı, enflasyonun azdığı 1970’li yıllardan sonra ise 24 Ocak Kararları ile ekonominin dışa açıldığı yıllarda ihmal edilen yargının kaynakları, hızla büyüyen ekonomiye göre cüce kaldı. 1980’li yıllardan bu yana yargı, halkın ihtiyacına uygun hizmet vermediği gibi verdiği hizmetlerde de sınıfta kalmaya devam ediyor.”2022’de de çok sınırlıydıGün’ün yargı hizmetlerine verdiği bazı notlar ve gerekçeleri şöyle: Bilgi, tecrübe ve yetkinlik: 3. Yargı mensupları, hakkında karar verdikleri davalarda gerçek hayata ilişkin bilgileri, 2022’de de çok sınırlıydı. Patent davasına bakan hâkimler bilimsel ve teknik bilgi sahibi değildi. Finans işlemlerine ilişkin davalara bakan hâkimler konuya yabancıydı, bilgileri yüzeyseldi. En önemlisi, 2022’de dilimize “çocuk hâkim” diye bir terim girdi! Liyakat ve performans: 3 . Yargı mensuplarının yeknesak bir kariyer planı 2022’de de yoktu. Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi ile Adalet Bakanlığı’nda görev verilen tetkik hâkimleri sübjektif yöntemlerle seçildi; haklarındaki raporlar gizli tutuldu, performansları, hizmetlerinin kalitesine göre değil niceliğine göre ölçüldü.
Makul sürede yargılama ilkesi ihlal edildiMakul sürede ve adil yargılanma: 2. Yargılamaların neredeyse tamamında makul sürede yargılama ilkesi ihlal edildi. Anayasa Mahkemesi’ne başvuruların %77’si, ihlal kararlarının % 60’tan fazlası, süre bakımından adil yargılanma hakkı ihlaline ilişkindi. Hâkimler, görmekte oldukları davaları sona erdirmeden tayin edilip, tabii hâkim ilkesi yaygın olarak ihlal edildi. Yargı ile kamuoyu arasında etkili iletişim: 2. Gerekçeli kararların gerekçeleri zayıftı. Kamuoyunun bilgi alma ve eleştirme hakkını kısıtlayan gizlilik ve mahremiyet kararları verildi. Bazı tartışmalı kararları nedeniyle kamuoyunun şiddetli eleştirisini çeken hâkimlerin isimleri bile öğrenilemedi. HSK kararlarının çoğu gerekçesizdi, gerekçeli kararlarda da gösterilen gerekçe verilen kararın haklılığını ortaya koymaya yeterli değildi.SEYHAN ŞENTÜRK - İSTANBULkaynak: yeniasya
Çözülememiş en önemli meseleTürkiye Cumhuriyeti ikinci yüzyılına girerken, yargının henüz çözülememiş en önemli mesele olduğunu savunan Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, şu değerlendirmede bulundu: “Yargı 1961 Anayasası ile tam bağımsızlık ve güçlü hâkim teminatları kazanmış, ekonominin görece olarak küçük, hukuki ilişkilerin basit, buna karşın yargının insan kaynaklarının görece yüksek, yeterli ve yetkin olduğu 1970 öncesinde başarı elde etmiştir. Fakat 1970’lerde yargıdaki iç bağımlılıklar ve oluşan ayrıcalıklı ve dokunulamaz yargıçlar zümresi nedeni ile bağımsızlık ve teminatlar kaybedildi. Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Adalet Bakanı ve müsteşarı vasıtasıyla yürütmeye bağımlı hale geldi, bakan veya müsteşarı katılmadan karar veremez oldu. Ekonomik sorunların zirve yaptığı, enflasyonun azdığı 1970’li yıllardan sonra ise 24 Ocak Kararları ile ekonominin dışa açıldığı yıllarda ihmal edilen yargının kaynakları, hızla büyüyen ekonomiye göre cüce kaldı. 1980’li yıllardan bu yana yargı, halkın ihtiyacına uygun hizmet vermediği gibi verdiği hizmetlerde de sınıfta kalmaya devam ediyor.”2022’de de çok sınırlıydıGün’ün yargı hizmetlerine verdiği bazı notlar ve gerekçeleri şöyle: Bilgi, tecrübe ve yetkinlik: 3. Yargı mensupları, hakkında karar verdikleri davalarda gerçek hayata ilişkin bilgileri, 2022’de de çok sınırlıydı. Patent davasına bakan hâkimler bilimsel ve teknik bilgi sahibi değildi. Finans işlemlerine ilişkin davalara bakan hâkimler konuya yabancıydı, bilgileri yüzeyseldi. En önemlisi, 2022’de dilimize “çocuk hâkim” diye bir terim girdi! Liyakat ve performans: 3 . Yargı mensuplarının yeknesak bir kariyer planı 2022’de de yoktu. Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi ile Adalet Bakanlığı’nda görev verilen tetkik hâkimleri sübjektif yöntemlerle seçildi; haklarındaki raporlar gizli tutuldu, performansları, hizmetlerinin kalitesine göre değil niceliğine göre ölçüldü.Makul sürede yargılama ilkesi ihlal edildiMakul sürede ve adil yargılanma: 2. Yargılamaların neredeyse tamamında makul sürede yargılama ilkesi ihlal edildi. Anayasa Mahkemesi’ne başvuruların %77’si, ihlal kararlarının % 60’tan fazlası, süre bakımından adil yargılanma hakkı ihlaline ilişkindi. Hâkimler, görmekte oldukları davaları sona erdirmeden tayin edilip, tabii hâkim ilkesi yaygın olarak ihlal edildi. Yargı ile kamuoyu arasında etkili iletişim: 2. Gerekçeli kararların gerekçeleri zayıftı. Kamuoyunun bilgi alma ve eleştirme hakkını kısıtlayan gizlilik ve mahremiyet kararları verildi. Bazı tartışmalı kararları nedeniyle kamuoyunun şiddetli eleştirisini çeken hâkimlerin isimleri bile öğrenilemedi. HSK kararlarının çoğu gerekçesizdi, gerekçeli kararlarda da gösterilen gerekçe verilen kararın haklılığını ortaya koymaya yeterli değildi.SEYHAN ŞENTÜRK - İSTANBULkaynak: yeniasya 
